Geschiedenis - Tijdlijn en Overzicht
- 25 aug
- 4 minuten om te lezen
Bijgewerkt op: 18 nov
Geschiedenis van het seinwezen
Geschiedenis toont ons hoe we ontwikkelingen hebben doorgemaakt en daarbij uitkomen waar we nu staan.
Het helpt ons de situatie van nu te begrijpen. Overwegingen, ontwikkelingen en gebeurtenissen hebben geleid tot de huidige constellatie van systemen voor beveiliging.
We hebben daarom diverse 'papers' uit het verleden integraal op deze site opgenomen, zodat ook de sfeer, de cultuur, het taalgebruik onveranderd bij de boodschap, die een artikel wil geven, bewaard blijft. Eerst over de volle breedte van het vak, daaronder specifieke onderwerpen. Hieronder hebben we opgenomen:
Scrollen maar !
Tijdlijn
Bovenstaande afbeelding toont fraai en simpel de ontwikkeling van spoorwegbeveiliging in de loop van de tijd.
Belangrijke mijlpalen in de ontwikkeling zijn onder andere de introductie van mechanische interlocking, Robinson's Track Circuit en de overgang naar relaisbeveiligingen.
Latere ontwikkelingen omvatten routesystemen, elektronische systemen, veilige computers, ontwikkelingen in de beheersingssystemen en moderne communicatietechnieken.
De vooruitgang leidt tot systemen waar we vandaag de dag druk mee zijn, zoals ERTMS, netwerkgebaseerde systemen en uiteindelijk ook ATO (Automatic Train Operation).
Geschiedenis seinwezen: algemeen
De geschiedenis van het seinwezen in Nederland begint met een verhandeling over de roots van de beveiliging, die liggen in de Verenigde Staten van Amerika.
Een beknopt overzicht van het ontstaan van de spoorwegen in ons land staat in de inleiding van de opleiding tot Technisch Ambtenaar van de N.V. Nederlandse Spoorwegen. Van een verwijzing naar het gebruik van de eerste stoomlocomotief van George Stephenson als aanleiding tot het oprichten van de NS.
Het eerste Seinreglement is het 2e deel van het Dienstreglement. Dat betreft de treinenloop en de beveiliging daarvan, van welks de Minister van Verkeer en Energie zich, in verband met de belangrijkheid, de goedkeuring voorbehoud. De link naar de bijlage leidt naar een kopie (46 bladzijden) uit de cursus voor opleiding tot Technisch Ambtenaar met o.a. de uitleg van de toenmalige seinen.
De inleiding uit het boek van L.H.N.Dufour w.i. (1860-1936), o.a. chef van het Seinwezen bij de 'Maatschappij tot Exploitatie van de Staats Spoorwegen' (SS), voor “technici en personen die zich aangetrokken voelen tot het spoorwegbedrijf in het algemeen”.
Daarna de ontwikkelingen van het seinwezen na de Tweede Wereldoorlog. We hebben het dan over een reeks aan technologieën: toepassing van de relaisbeveiliging (in plaats van de (elektro-) mechanische systemen) met moderne lichtseinen en de invoering van ATB; het laatste kan een historische omwenteling worden genoemd.
Over de relaisbeveiligingen is er nog een persoonlijk relaas van Ing. Van Bezooijen, die bij NS in de sector Productie Seinwezen (Is 6.2) werkte. Hij gaat in op de spelers in productie, levering, etc. Van relaisbeveiliging en wie daarbij betrokken waren. Getiteld "De geschiedenis van de relaisbeveiligingen". Geschreven op het moment dat de laatste "klassieke" beveiliging door relaisbeveiliging werd vervangen. Een geschiedenis die anno nu nog lang niet voltooid is.
Tekst van de lezing in London van H.A.E. de Vos tot Nederveen Cappel uit 1963 over ontwikkelingen en modernisering van het seinwezen in Nederland. Met interessante passages over het toenmalige spoorbedrijf.
Tevens een link naar het gespreksverslag ter gelegenheid van zijn 100e verjaardag in 2006!
Oude boekjes van NS: het zwarte onderhoudsboekje en een vraagbaak over NS van toen.
Een artikel ter gelegenheid van het 150 jarig bestaan van de NS in 1989, gepubliceerd in een speciale brochure van de Weg- en Werken Vereniging. Henk Streek verhaalt over ontwikkelingen in beveiliging en besturing, gezien vanuit projectrealisatie.
Als voorbereiding op de privatisering van de Nederlandse Spoorwegen is in 1990 een document opgesteld met het onderscheid in activiteiten gedurende de lifecycle van systemen. Tevens is bijgevoegd een document over ervaringen van GRS, gebruikt als input bij dit schrijven.
1995 - 2025 Van instandhouding naar beheer en vervanging (VOLGT)
Een historische beschouwing over de veranderde taakstelling, met effect op bedrijfsvoering en vernieuwing van installaties, met o.a. Mistral en PVT.
Geschiedenis seinwezen: specifieke facetten
Geschiedenis Bediening en Beheersing
Geschiedenis van emplacement- en baanbeveiliging:
Een uitgebreide beschrijving van het Automatische Blokstelsel in een boek van Ir. J.H. Verstegen wordt ingegaan op de ontwikkeling, de principes en invoering van dit systeem. Het boek zou in 1947 zijn geschreven. Het bevat foto's, tekeningen en technische details, alles bij elkaar 146 bladzijden
Een artikel over de veranderende beveiliging in het kader van 150 jaar spoorwegen in Nederland, gepubliceerd in het KIVI-vakblad Elektrotechniek / Elektronica.
En dan is er nog een kort overzicht van de introductie van “elektronische beveiligingen” vanaf de jaren ‘80. En de eerste en destijds grootste computerbeveiliging is inmiddels ook Geschiedenis:
Na het voltooien van de inbouw van ATBNG en Assentellers voor treindetectie in het noorden van het land bestond er geen relaisblokstelsel meer in Nederland. Een bijdrage in een interne nieuwsbrief bij ProRail, getiteld Relaisblokstelsel 'Exit':
Geschiedenis Treindetectie
Geschiedennis Overwegbeveiliging
Geschiedenis Seingeving
Over het ontstaan en de ontwikkeling van seingeving bij het begin van de spoorwegen in 1839, het seinstelsel 1949, de aanloop naar het seinstelsel 1955 en inmiddels niet langer toegepaste typen seinen.
Geschiedenis Treinbeïnvloeding
Geschiedenis seinwezen: (gedateerde) cursusboeken
Er zijn erg veel cursusboeken beschikbaar van oude techniek, tot en met oude cursusboeken van huidige technologieën. We hebben ze toegankelijk gemaakt via separate posts:
Bronnen en Links:
Moderne Beveiligingen bij de Nederlandse Spoorwegen, Op de Rails 1965 SW, Ankersmit en van der Meene
De beveiligingen bij NS, Ankersmit en van der Meene, Op de Rails 1980-SW
Van optische telegraaf tot ERTMS, Kees van de Meene, René Jongerius, Roef Ankersmit, Op de rails 2019-7 en 2019-8.
Opmerkingen